آیا تا به حال فکر کرده‌اید که چگونه برچسب مکمل‌ها را بخوانید؟ درک اطلاعات موجود در برچسب مکمل‌های غذایی پیش از خرید و مصرف آن‌ها بسیار مهم است، چرا که این اطلاعات نشان‌دهنده اثربخشی، ایمنی و کیفیت مکمل هستند. حتی برای مصرف‌کنندگان آگاه نیز، اطلاعات درج‌شده روی برچسب ممکن است گیج‌کننده باشد.

در ادامه، نکاتی را درباره برچسب مکمل‌های غذایی از جمله لیبل «اطلاعات مکمل»، مواد تشکیل‌دهنده، ادعاهای درج‌شده روی محصول و ملاحظات کیفی بررسی می‌کنیم.

مقررات برچسب مکمل‌های غذایی

بر طبق قوانین وزارت بهداشت، آموزش و پزشکی کشور، شرکت های وارد کننده و تولید کننده مکمل های غذایی تحت نظارت سازمان غذا و دارو فعالیت می کنند.

درک لیبل «اطلاعات مکمل»

این بخش از برچسب حاوی اطلاعات مربوط به مواد مغذی و ترکیبات موجود در محصول است. در ادامه هر یک از اجزای این پنل تعریف می‌شود.

اندازه وعده مصرفی

اندازه وعده به تعداد واحدهایی اشاره دارد که باید در هر نوبت و هر روزمصرف شود. به عنوان مثال، اگر دستور مصرف مکمل بیان کند که باید روزی سه بار یک کپسول مصرف شود، اندازه وعده روی لیبل «اطلاعات مکمل» سه گپسول در روز درج می‌شود.

تعداد وعده‌ها در هر بسته

اگر تعداد وعده‌ها با تعداد کل واحدهای محصول متفاوت باشد، روی برچسب درج می‌شود. مثلاً اگر محصولی ۱۰۰ قرص دارد و اندازه وعده آن دو قرص در روزاست، تعداد وعده‌ها ۵۰ خواهد بود.

مقدار در هر وعده

این ستون میزان هر ماده مغذی در یک وعده را نشان می‌دهد. . واحدهای مختلفی مانند گرم (g)، میلی گرم (mg)، میکروگرم (mcg) یا واحد بین المللی (IU) استفاده می شوند.

درصد ارزش روزانه

این درصد نشان می‌دهد که میزان هر ماده چقدر از نیاز روزانه بر اساس رژیم غذایی ۲۰۰۰ کالری را تأمین می‌کند. برخی مواد مانند گیاهان دارویی فاقد مقدار تعیین‌شده هستند و با نماد خاصی مشخص می‌شوند.

مواد تشکیل‌دهنده

این مواد ترکیبات اصلی و موثره موجود در فرآورده مورد نظر می باشند.

مواد جانبی (Excipients)

این ترکیبات برای پایداری، ظاهر، بافت یا طعم مکمل به کار می‌روند و باید مطابق مقررات افزودنی‌های دارویی و مکمل های غذایی باشد باشند.

عصاره‌های استاندارد شده

مکمل‌های گیاهی استاندارد دارای مقدار مشخصی از ماده فعال هستند. برای مثال، ممکن است برچسب بنویسد «عصاره زردچوبه با استانداردسازی ۹۵٪ کورکومینوئیدها».

ترکیب اختصاصی

ترکیبات اختصاصی، فرمول‌هایی هستند که فقط توسط یک کارخانه ساخته می‌شوند. کل مقدار ترکیب در هر وعده ذکر می‌شود اما اجزای تشکیل‌دهنده ممکن است به صورت دقیق مشخص نشوند.

ادعاهای روی برچسب

برخی از انواع ادعاهای رایج شامل موارد زیر هستند:

ادعاهای سلامت

این ادعاها بیان می‌کنند که ماده‌ای ممکن است به کاهش خطر بیماری کمک کند (مانند کلسیم و پوکی استخوان). این ادعاها باید توسط سازمان غذا و دارو تأیید شوند.

ادعاهای بازاریابی

مانند “طبیعی”، “ارگانیک” یا “سالم” که ممکن است تعریف قانونی مشخصی نداشته باشند. در مواجهه با این ادعاها احتیاط کنید.

ملاحظات کیفی مکمل‌ها

مکمل‌ها باید مطابق با استانداردهای تولید خوب (cGMP) ساخته شوند. شرکت‌های داخلی و خارجی ملزم به رعایت این مقررات هستند. همچنین، نظارت FDA معمولاً پس از ورود محصول به بازار انجام می‌شود.

مواد آلرژی‌زا

هشت ماده آلرژی‌زای اصلی که باید روی برچسب ذکر شوند شامل: تخم‌مرغ، ماهی، شیر، بادام‌زمینی، صدف، سویا، مغزها و گندم هستند. سایر مواد مانند گلوتن و کنجد نیز در آینده ممکن است نیاز به برچسب‌گذاری پیدا کنند.

تاریخ انقضا

تاریخ تولید و انقضا باید روی بسته بندی محصول درج شود.

جمع‌بندی: آگاهانه انتخاب کنید

با توجه به اینکه صنعت مکمل‌ها در حال تغییر است، ضروری است که اطلاعات خود را به‌روز نگه دارید و در زمان انتخاب مکمل به برچسب آن توجه کنید. همچنین توصیه می‌شود قبل از مصرف مکمل با پزشک یا دکتر داروساز مشورت کنید.

لیبل اصالت کالا

در ایران علاوه بر لیبل روی محصولات، لیبل اصالت کالا نیز روی محصولات سلامت محور باید قرار داده شود. البته باید بدانید تنها دیدن برچسب اصالت کالا روی یک محصول نشان دهنده قانونی بودن محصول نیست بلکه باید حتما آن را مورد استعلام قرار دهید. یکی از راه های متدوال در این امر، تشخیص اصالت کالا از روی بارکد است. برای این کار می توانید از اصالت کالا با بارکد خوان های آنلاین و دستگاهی استفاده کنید. برای استفاده از بارکد خوان های آنلاین تنها باید نرم افزارهای مربوط به آن را روی گوشی تلفن همراه خود نصب نمایید. البته باید قبل از نصب به قانونی یا غیر قانونی بودن نرم افزار نیز دقت کنید. نرم افزارهای یاد شده حتما باید مورد تایید نهادهای معتبر داخلی و یا خارجی باشند. این نرم افزارها با اسکن بارکد درج شده روی برچسب کالاهای مختلف داخلی و خارجی می توانند اصالت و سلامت یا عدم اصالت این محصولات را تشخیص دهند.

همچنین شما با استفاده از روش های پیامکی و تلفنی، بدون دسترسی به اینترنت می توانید استعلام اصالت کالا را انجام دهید. برای این کار باید کد های درج شده روی برچسب های اصالت را به سر شماره های مورد نظر ارسال کنید یا از طریق تلفن آن ها را به اپراتور اعلام کنید. سپس نتیجه سلامت و اصالت کالا به شما اعلام خواهد شد.

مراجعه به سامانه ttac نیز یکی از راه های مختلف در بررسی اصالت و سلامت کالا به شمار می رود. با مراجعه به این سامانه نیز می توانید از اصالت و سلامت کالا به صورت کاملا قانونی مطمئن شوید. در صورتی که پس از انجام تمامی این راه ها متوجه عدم اصالت محصول شدید، باید این مسئله را به گوش نهادهای نظارتی برسانید. در این صورت نهادهای نظارتی به سرعت وارد عمل شده و از پخش گسترده کالا در کشور جلوگیری به عمل می آورند. همچنین برخوردهای لازم با افراد خاطی صورت خواهد گرفت و تمامی افرادی که در زمینه پخش این کالاها نقش داشتند، مجازات خواهند شد.