مصرف بیش از حد مکمل‌ها ممکن است برای سلامتی و حتی هزینه‌های شما مشکل‌ساز باشد.اگر جزو آن دسته از بزرگسالانی هستید که روزانه یک یا چند مکمل مصرف می‌کند، ممکن است این سؤال برایتان پیش آمده باشد که آیا امکان مصرف بیش از حد ویتامین‌ها وجود دارد یا خیر. تعداد ویتامین‌هایی که می‌توانید در یک روز مصرف کنید به نوع مکمل و میزان ویتامینی که از طریق رژیم غذایی دریافت می‌کنید، بستگی دارد. ترکیب بیش از حد مکمل‌ها یا مصرف بیشتر از مقدار توصیه شده می‌تواند خطر اوردوز را افزایش دهد.
به خاطر داشته باشید که سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) نیازی به آزمایش اثربخشی یا ایمنی مکمل‌ها قبل از عرضه آن‌ها به بازار ندارد. همیشه قبل از مصرف مکمل جدید با یک پزشک داروساز مشورت کنید. آن‌ها می‌توانند شما را در رابطه با مقدار ویتامینی که از هر ماده در روز باید دریافت کنید راهنمایی کنند و چگونه مکمل‌ها را به‌صورتی مصرف کنین که دچار بروز مشکلات مربوطه نشوید.

اطلاعاتی که باید درباره مکمل‌ها بدانید

مکمل‌ها در اشکال مختلفی مانند کپسول، قرص جویدنی، پودرها و قرص‌ها عرضه می‌شوند. برخی تولیدکنندگان مواد مغذی را به نوشیدنی‌ها و نوشیدنی‌های انرژی‌زا اضافه می‌کنند. همیشه قبل از شروع مصرف مکمل جدید با پزشک یا دکتر داروساز مشورت کنید، زیرا سازمان غذا و دارو بررسی نمی‌کند که آیا مکمل‌ها قبل از عرضه به بازار مؤثر یا ایمن هستند یا خیر.
اگر مواد مغذی و ویتامین ها را به طور کامل در طول روز از رژیم غذایی خود دریافت نمی کنید، بهتر است ویتامین های مورد نیاز بدن را از طریق مکمل های موجود دریافت کنید. با این حال، بسیاری از افراد مواد معدنی و ویتامین‌های کافی را از یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی دریافت می‌کنند.
“برای افراد سالم معمولی، احتمالاً نیازی به یک مولتی ویتامین یا مکمل‌های مولتی مینرال ندارید”، بث کیچین، PhD، RDN، استادیار بخش علوم تغذیه دانشگاه آلاباما در بیرمنگام، به Health گفت. “قطعاً نیازی به تعداد زیادی مکمل اضافی ندارید.”
برخی مکمل‌ها ممکن است برای سلامت استخوان، چشم و پوست مفید باشند. به‌عنوان مثال، کلسیم و ویتامین د به جلوگیری از کاهش تراکم استخوان کمک می‌کنند، به‌ویژه در افرادی که در معرض خطر بالای پوکی استخوان هستند. زنان باردار از مصرف اسید فولیک سود می‌برند، که به کاهش خطر نقص‌های مادرزادی کمک می‌کند.

ویتامین‌هایی با پتانسیل اوردوز

مصرف بیش از حد مکمل‌ها ممکن است منجر به بروز اثرات نامطلوب شود و شما را دچار مشکلاتی بکند. برخی مواد معدنی و ویتامین‌ها می‌توانند به مرور زمان در بدن تجمع پیدا کرده و خطر اوردوز را افزایش دهند. اوردوز ممکن است به‌طور تصادفی رخ دهد. برخی تولیدکنندگان غذاها و نوشیدنی‌ها را با مواد مغذی غنی می‌کنند، بنابراین ممکن است متوجه نشوید که چه مقدار مصرف کرده‌اید.
“در واقع شما نمی‌توانید از طریق رژیم غذایی، دوزهای سمی مواد مغذی دریافت کنید، اما وقتی این مواد مغذی به صورت قرص ها و مکمل ها مصرف میشوند، ممکن است پیامدهای ناخواسته‌ای داشته باشیم.”
هر ماده مغذی می‌تواند در مقادیر بیش از حد سمی باشد، اگرچه ویتامین‌های گروه ب معمولاً باعث سمیت نمی‌شوند. به عنوان مثال، مصرف زیاد ویتامین ث ممکن است به مشکلات گوارشی مانند اسهال منجر شود. همچنین، ویتامین‌های محلول در چربی مانند A و D به دلیل ذخیره شدن در بدن، احتمال سمیت بیشتری دارند. برخی از خطرات جدی اوردوز از مکمل‌های کلسیم و آهن ناشی می‌شوند. به‌عنوان مثال، مقدار زیاد کلسیم در خون یا ادرار ممکن است خطر بیماری قلبی و سرطان پروستات را افزایش دهد. اوردوز آهن ممکن است منجر به کما، افت فشار خون و آسیب به روده‌ها و کبد شود.

ویتامین‌های دارای خطر اوردوز:

  • ویتامین A: مصرف بیش از حد ویتامین A ممکن است در موارد شدید منجر به کما و مرگ شود و برای زنان باردار و شیرده مضر باشد. مقدار زیاد ویتامین A می‌تواند به جنین آسیب رسانده و باعث رشد غیرطبیعی چشم‌ها، قلب، ریه‌ها و جمجمه شود.
  • ویتامین D: ویتامین D میزان جذب کلسیم در روده را افزایش می‌دهد. در نتیجه، در صورت مصرف بیش از حد آن ممکن است کلسیم بیش از حد در خون یا ادرار داشته باشید.
  • ویتامین E: مقدار زیاد ویتامین E ممکن است خطر سکته مغزی هموراژیک یا خونریزی ناگهانی در مغز را افزایش دهد.
    سطوح بالای قابل تحمل مصرف (ULs)

هیئت غذا و تغذیه (FNB) در آکادمی ملی علوم، مهندسی و پزشکی (NASEM) سطوح بالای قابل تحمل مصرف (ULs) را برای بسیاری از مواد معدنی و ویتامین‌ها تعیین کرده است. ULs میزانی است که می‌توانید از هر ماده مغذی بدون آسیب به سلامتی مصرف کنید. میزان UL هر ماده مغذی ممکن است بسته به سن شما متفاوت باشد.

علائم اوردوز

شما ممکن است در صورت مصرف بیش از حد یک ماده مغذی دچار علائم اوردوز شوید. مهم است که خودتان یا فرد دیگری را مجبور به استفراغ نکنید مگر اینکه یک پزشک به شما دستور دهد. علائم عمومی اوردوز ویتامین ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • درد استخوان، مفاصل یا عضلات
  • ادرار کدر
  • اسهال
  • لب‌ها یا پوست خشک و ترک خورده
  • سردرد
  • ضربان قلب نامنظم یا سریع
  • تغییرات خلقی (مانند تحریک‌پذیری)
  • حالت تهوع و استفراغ
  • تشنج
  • درد شکم

برخی مواد معدنی و ویتامین‌ها ممکن است علائم خاصی ایجاد کنند. به عنوان مثال، مصرف بیش از حد ویتامین A می‌تواند منجر به تاری دید، سرگیجه و حتی آسیب به کبد شود. همچنین، اوردوز آهن ممکن است علائمی مانند اسهال خونی تیره، درد معده و ضعف شدید را ایجاد کند. کلسیم اضافی در بدن می‌تواند موجب مشکلاتی مانند کاهش اشتها، تشکیل سنگ‌های کلیوی و ضعف عضلانی شود. پیشگیری از این شرایط شامل رعایت دوز توصیه‌شده و مشورت با پزشک قبل از مصرف مکمل‌های جدید است.

نتیجه‌گیری

مصرف مکمل‌های ویتامینی در بسیاری از افراد می‌تواند به بهبود سلامت کمک کند، به‌ویژه در کسانی که دچار کمبود مواد مغذی هستند یا به دلایل پزشکی خاص نمی‌توانند نیازهای روزانه خود را از طریق رژیم غذایی تأمین کنند. با این حال، مصرف بیش از حد ویتامین‌ها و مواد معدنی خطرات جدی به همراه دارد و ممکن است به مشکلاتی از جمله سمیت و آسیب به اندام‌های داخلی منجر شود. برای پیشگیری از این مشکلات، بهتر است همیشه با پزشک خود درباره نیاز به مصرف مکمل‌ها و دوز مناسب آن‌ها مشورت کنید. همچنین آگاهی از علائم اولیه اوردوز می‌تواند به تشخیص زودهنگام و درمان به‌موقع کمک کند.